Aleja Najświętszej Marii Panny jest główną i reprezentacyjną arterią komunikacyjną w centrum Częstochowy zorientowaną w kierunkach wschód – zachód. Aleja NMP ma długość 1,7 km i szerokość 44 m. Po jej bokach znajdują się dwie dwupasmowe jezdnie i chodniki, a środkiem, między rzędami drzew, biegnie trzecia jezdnia przeznaczona dla rowerzystów i pieszych, którą pielgrzymi zmierzają na Jasną Górę. Aleja była łącznikiem między Starą a Nową Częstochową. Zaprojektował ją inżynier wojskowy Jan Bernhard na zlecenie władz rosyjskich. Jej wytyczanie rozpoczęto w 1819 a w latach 1848–1850 wykonano nawierzchnię bitą oraz rynsztoki. Jest jedyną w Polsce – obok szczecińskiej alei Jedności Narodowej – tego pokroju drogą przypominającą francuskie bulwary. Pełni funkcje handlowe, usługowe, finansowe i kulturalne. Aleja NMP jest obustronnie obudowana zwartą zabudową mieszkalną z lokalami usługowo – handlowymi zlokalizowanymi w parterach tych budynków. Przeważają kamienice klasycystyczne i późnoklasycystyczne, rzadziej eklektyczne; występuje również zabudowa współczesna. Zabytkowy układ ulicy, wytyczonej w XIV wieku, dzielący ją umownie na trzy odcinki, objęty jest ochroną konserwatorską. Ulica ta stanowi ścisłe centrum miasta oraz główny trakt pielgrzymkowy wiodący bezpośrednio do Klasztoru O.O. Paulinów na Jasnej Górze. Przedmiotem inwestycji była przebudowa Alei Najświętszej Maryi Panny na odcinku od Placu im. dr Władysława Biegańskiego do skrzyżowania z ulicami ks. Jerzego Popiełuszki, al. Henryka Sienkiewicza i ul. Pułaskiego, zwana III Aleją o długości ok. 570 m i szerokości 43,5 m. Stan techniczny oraz zagospodarowanie przestrzeni publicznej przed rozpoczęciem przebudowy był w znacznym stopniu niezadowalający. Jezdnie Alei NMP posiadały nawierzchnię bitumiczną (asfaltową) ograniczoną krawężnikami betonowymi a chodniki przyuliczne z płytek betonowych. Ciąg pieszy (pasaż centralny) w pasie rozdziału posiadał nawierzchnię bitumiczną. Wpływało to niekorzystnie na wizerunek miasta w oczach turystów i pielgrzymów corocznie licznie korzystających w drodze do klasztoru jasnogórskiego z ciągów pieszych w pierzejach alei oraz z pasażu centralnego. Motywem przewodnim było nie ingerowanie (tam gdzie jest to zasadne i możliwe) w elementy zagospodarowania, które od lat są niezbędne, spełniają swoja rolę i ugruntowały się w świadomości ludzi tam przybywających. Główne ciążenia komunikacji pieszej ukształtowały generatory ruchu takie jak Klasztor Jasnogórski z jednej strony i dworzec kolejowy z drugiej strony, do których to dąży największa liczba pielgrzymów (natężenie ruchu pielgrzymkowego na ciągu określa się w ilości ok. 4 milionów osób na rok). Dlatego też w idei przebudowy ten kierunek uznano za główny i wymagający ukierunkowania strumienia pieszych. Przebudowa uwzględniła istniejące elementy stałe oraz historyczne uwarunkowania przestrzenne Alei a nowoprojektowane elementy przestrzenne posiadają formę stylizowaną, dającą wrażenie spokojnej i klasycznej elegancji kojarzonej wyłącznie z III Aleją NMP. Przyjęto metodę kształtowania projektowanej przestrzeni dającej możliwość jej powtarzania w dalszych pracach związanych z przebudową tej osi komunikacyjnej miasta. Przebudowa przestrzeni publicznej III Alei NMP polegała na: zmianie charakteru ulicy na ciąg pieszo-jezdny przy zachowaniu osiowego i symetrycznego układu przestrzennego powierzchni ulicy pomiędzy pierzejami, wprowadzeniu jednoprzestrzennej powierzchni na całej szerokości ulicy bez barier typu wystający krawężnik, wprowadzeniu uprzywilejowania ruchu pieszych (oznakowanie jako strefa zamieszkania) jako nadrzędnego nad ruchem kołowym, umożliwieniu ograniczonego ruchu kołowego (wyłącznie dla pojazdów osobowych) z możliwością parkowania (równoległego), umożliwieniu dojazdu pojazdów służb specjalnych i technicznych typu śmieciarka, straż pożarna, karetka pogotowia itp., umożliwieniu dojazdu pojazdów (w tym ciężkich samochodów ciężarowych) z okazji okolicznościowych imprez typu wystawy, festyny, uroczystości religijne itp., zachowaniu istniejących przejazdów bramowych umożliwiających połączenia (przejazd i przejście ) Alei z sąsiednimi ulicami, zmianie nawierzchni jezdni i chodników z asfaltowej na nawierzchnię z materiałów kamiennych, wprowadzeniu wizualnego (rodzaj materiału) zróżnicowania powierzchni nawierzchni ulicy w zależności od pełnionej funkcji (np. pas jezdny), zachowaniu w niezmiennej wielkości (miejsce i powierzchnia) pasów zieleni z możliwością wprowadzenia dodatkowych elementów (stałych i mobilnych) np. donic kwiatowych, wprowadzeniu architektonicznych elementów pionowych (słupki, donice, ławki itp.) wydzielających strefy parkowania, umożliwieniu przejazdu rowerzystów z oddzieleniem ich o pieszych, Specyficzne przeznaczenie ulicy do przenoszenia nigdzie indziej niespotykanej ilości pielgrzymów narzuciły sposób rozwiązania przebudowy ulicy. W celu uzyskania czytelnego rozwiązania przestrzeni III Alei NMP oraz układu nawierzchni, całą opracowaną przestrzeń podzielono siatką modularną 1.0 m x 1.0 m, co pozwoliło na utrzymaniu osiowego i symetrycznego układu kompozycyjnego, uzyskanie powtarzalności elementów kompozycyjnych umożliwiających ich wykorzystanie w dalszych pracach związanych z perspektywą przebudowy tej osi komunikacyjnej miasta oraz łatwość jej odtwarzania. Jednocześnie stworzono możliwość zagospodarowania terenów przyległych do III Alei NMP w sposób dowolny. Uwzględniono istniejące stałe elementy w obszarze III Alei NMP w postaci: istniejącej zieleni wysokiej, istniejącego oświetlenia (latarnie uliczne), wjazdów i wyjazdów w III Aleję od strony ul. Popiełuszki i Placu Biegańskiego, 2 przejazdów poprzecznych przestrzeń (przejścia) w rejonie placu przed Liceum im. H. Sienkiewicza. Przestrzeń III Alei NMP urządzono bez barier architektonicznych. Płyta nawierzchni utrzymana jest w jednym poziomie, bez krawężników na całej długości, dostosowana do docelowej funkcji – ciągu pieszego. Pasaż środkowy funkcjonuje jako główny kierunek ruchu pielgrzymkowego. Jego nawierzchnię podzielono graficznie prostokątnymi polami wyznaczającymi miejsca dla organizowania i prowadzenia działalności komercyjnej, kulturalno-oświatowej i rozrywkowej. Posiada również punkty poboru energii elektrycznej i wody. Nawierzchnia pasaży bocznych posiada podział poprzecznymi pasami o szerokości 1 m w odległości co 6 m. Wyznaczają one strefę przeznaczoną dla organizacji sprzedaży zewnętrznej tzw. „ogródków” oraz dla postoju samochodów osobowych. Plac przy liceum funkcjonuje jako poprzeczny ciąg pieszy. Miejsca wjazdu i wejść w przestrzeń III Alei NMP od strony ul. Popiełuszki i Placu Biegańskiego zostały wyposażone w indywidualne elementy małej architektury, podkreślające ich funkcję oraz zmienne bariery architektoniczne rozdzielające ruch pieszy od kołowego w postaci donic kwiatowych i pachołków drogowych. W określonych miejscach założono czytelne miejsca przejść dla poprzecznej komunikacji pieszej. Przestrzeń III Alei NMP wyposażono w elementy małej architektury w postaci: fontann, zdrojów ulicznych, rzeźb koszy na śmieci, ławek z wygodnymi siedziskami. Wszystkie elementy małej architektury wybrano w oparciu o wzory gotowe wg katalogu. Elementy żeliwne zabezpieczono antykorozyjne, w kolorze antracytowym. Drewno na siedziskach ławek i donicach impregnowano w kolorze naturalnym. Istniejąca zieleń wysoka pozostała bez zmian w otoczeniu zieleni płożącej o szerokości 3 m. Pas zieleni płożącej został wyposażony w system automatycznego nawadniania metodą kropelkową. Wokół drzew występujących na ciągu pieszo-jezdnym zastosowano żeliwne kratki kwadratowe firmy „Trapp”. Ze względu na licznie występujące III Alei NMP pokrywy studzienek teletechnicznych pokryto kostką granitową. Nawierzchnię zaprojektowano i wykonano w oparciu o kamień naturalny – granit. Przyjęto nawierzchnię pasaży pieszych (środkowy i boczne) z płyt granitowych, groszkowanych o wymiarach 45 x 45 cm, gr. 10 cm w zestawie podstawowym 4 szt., ułożonych na podbudowie betonowej w obramowaniu z kostki granitowej (groszkowej) 10 x 10 x 10 cm. Ciągi jezdne wykonane zostały z kostki granitowej – łupanej, ułożonej we wzór „ogona jaskółczego”. Celem inwestycji było: poprawa wizerunku miasta, poprawa i przekształcenie reprezentacyjnej przestrzeni publicznej o znaczeniu ponadregionalnym, poprawa konkurencyjności Częstochowy jako ośrodka metropolitarnego. W przebudowanej formie III Aleja ma szansę przyciągnąć znaczną liczbę turystów oraz pielgrzymów, jak również mieszkańców miasta, stanowiąc dla nich dodatkową atrakcję. Wpłynie to bezpośrednio na rozwój licznych przedsiębiorstw usługowych oraz punktów gastronomicznych zlokalizowanych na parterowych częściach budynków wzdłuż Alei NMP oraz na zapleczach tych budynków. Rozwój tych przedsiębiorstw przełoży się w nich na wzrost stanu zatrudnienia, poprawiając w ten sposób sytuację na lokalnym rynku pracy.