Budynek dawnej Dyrekcji Huty Zabrze jest wpisany do rejestru zabytków województwa śląskiego.
Jako obiekt architektoniczny posiada dużą wartość, ze względu na spoistą, konsekwentną formę
oraz szereg rozwiązań materiałowych i funkcjonalnych, niezwykle nowoczesnych w chwili jego
powstania w 1907 roku. Obiekt został zaprojektowany przez berlińskich architektów Arnolda
Hartmana i Grunewalda. Zbudowany jako siedziba dyrekcji Huty Donnersmarck, przedsiębiorstwa
rodzinnego na stałe związanego z historią Zabrza, po II wojnie światowej został przekształcony
w siedzibę dyrekcji Huty Zabrze, kontynuującej tradycje zabrzańskiego przemysłu ciężkiego.
Później opuszczony, lecz znacząco urbanistycznie wpisany w panoramę miasta, poprzez prowadzony
remont i nadanie mu nowego znaczenia funkcjonalnego został przywrócony do należnej rangi.
Wszystkie zachowane elementy o szczególnym znaczeniu dla wyrazu historycznego zostały poddane
renowacji. Dotyczy to zwłaszcza stolarki okiennej i drzwiowej, elementów ozdobnych i
rzeźbiarskich, a także elementów wykończenia wewnętrznego: posadzek, sufitów, sztukaterii oraz
elementów ślusarki. Szczególne znaczenie mają zachowane elementy wyposażenia (lampy, kraty
wentylacyjne, okucia) oraz zdobienia, a zwłaszcza elementy portalu wejścia głównego.
CELE PROJEKTU
Jako naczelną zasadę dla projektowanych prac adaptacyjnych przyjęto odtworzenie bądź
odrestaurowanie jak największej ilości zachowanych elementów zabytkowych budynku przy
jednoczesnym wprowadzeniu funkcji dostosowanych do współczesnych potrzeb nowoczesnego
urzędu, zwłaszcza w zakresie wyposażenia i instalacji. O ile zatem wprowadzane układy
funkcjonalne są pewnego rodzaju kompromisem pomiędzy zastanymi układami pomieszczeń a
aktualnymi potrzebami powierzchniowymi i funkcjonalnymi poszczególnych działów, o tyle
obsługujące je układy instalacyjne zostały wprowadzone w całości i w pełni odpowiadają zadaniom,
wyznaczonym w programie funkcjonalno-użytkowym. Ze względów ekonomicznych starano się
ograniczyć zakres zmian budowlanych do niezbędnych wyburzeń, zwłaszcza obejmujących
likwidację licznych podziałów wtórnych. Pozwoliło to na przywrócenie w wielu przypadkach
pierwotnych kształtów pomieszczeń i umożliwiło lepsze wykorzystanie ich powierzchni.
Istotnym elementem parteru jest wejście główne, stanowiące najbardziej reprezentacyjny
fragment budynku, posiadający najwięcej zachowanych historycznych elementów wyposażenia.
Część wejściowa została odrestaurowana i zachowana w niemal niezmienionej formie, ze
szczególnym uwzględnieniem posadzek, balustrad, stolarki i drobnych elementów dekoracyjnych.
W strefie przed wejściem zaprojektowano odsłonięcie i wyremontowanie istniejących stopni.
W ramach inwestycji zaprojektowano multimedialną salę sesyjną, zlokalizowaną na piętrze
w skrzydle zachodnim. Sala ta, zgodnie z założeniami, została wyposażona we wszystkie instalacje
umożliwiające jej sprawne działanie, zwłaszcza w zakresie nagłośnienia, sterowania i komunikacji.
Na piętrze zlokalizowano także zespół gabinetów i sekretariatów dla prezydenta i wiceprezydentów.
Drugie piętro budynku obok pomieszczeń biurowych mieści przestrzeń przeznaczoną dla Centrum
Zarządzania Kryzysowego oddzieloną funkcjonalnie od reszty budynku.
Elewacje budynku możliwie dokładnie odtwarzają wygląd budynku z czasów jego największej
świetności. Zostały one oczyszczone oraz zabezpieczone przed wpływami zanieczyszczeń
atmosferycznych.

Podstawowym celem, na którym skupiły się wysiłki inwestora i projektanta było przywrócenie
budynku do należnej mu rangi, zarówno pod względem technicznym jak i funkcjonalnym. Budynek
spełnia wszelkie wymagania, jakie stawia się obiektom administracji samorządowej oraz
placówkom zarządzania kryzysowego. Przede wszystkim jednak stał się komfortową przestrzenią
dla interesantów i pracowników.
ZAKRES PROJEKTU
Opracowanie objęło adaptację istniejącego budynku dawnej dyrekcji Huty Zabrze przy ul. Prof. Z.
Religi 1 w Zabrzu dla potrzeb administracji samorządowej i Centrum Zarządzenia Kryzysowego,
przy spełnieniu oczekiwań przyszłych użytkowników pod względem specyfiki przeznaczenia
obiektu, zapewnienia właściwych warunków pracy i obsługi osób z zewnątrz, zgodnie z
obowiązującymi przepisami oraz historyczną i urbanistyczną rolą obiektu dla miasta. W zakresie
prac znalazło się również zagospodarowanie terenu wraz z układem wewnętrznej komunikacji
kołowej i pieszej.
Najważniejsze elementy projektu:
1. remont konserwatorski i rewaloryzacja budynku wraz z przebudową wnętrz i wprowadzeniem
dźwigów osobowych;
2. wprowadzenie nowoczesnej funkcji umożliwiającej pracę jednostek samorządowych, optymalne
zagospodarowanie przestrzeni budynku, wyposażenie w nowoczesne systemy elektroniczne;
3. wprowadzenie rozwiązań przestrzennych i urządzeń technicznych pozwalających na korzystanie z
obiektu osobom niepełnosprawnym;
4. zaprojektowanie aranżacji i wyposażenia wnętrz z wprowadzeniem współczesnych form,
współgrających z historyczną bryłą budynku oraz zapewnienie użytkownikom właściwego
komfortu;
5. rewaloryzacja obszaru zagospodarowania w ramach działki, na której usytuowany jest
remontowany budynek wraz ze stworzeniem publicznej przestrzeni przyjaznej dla użykowników.
ZREALIZOWANE PRACE
W ramach prac budowlano-instalacyjnych oraz rewaloryzacyjnych wykonane zostały:
6. całkowita przebudowa piwnic wraz z wyposażeniem ich w systemy central wentylacji
mechanicznej, klimatyzacji, ogrzewania, teletechniki, zasilania awaryjnego, serwerowni, małą
gastronomię oraz archiwa;
7. wzmocnienie stropów;
8. przebudowa układu ścian wewnętrznych z dostosowaniem ich do nowoczesnych wymogów
funkcjonalnych;
9. wbudowanie dźwigów osobowych wewnętrznych i zewnętrznej platformy dla niepełnosprawnych;
10. całkowita wymiana instalacji grzewczych, wodno-kanalizacyjnych, elektrycznych, oraz
wprowadzenie instalacji specjalnych: monitoringu obiektu, kontroli dostępu, łączności radiowej,
teletechnicznej, alarmowej, oddymiającej, światłowodowej, monitoringu miejskiego,
sterowania, zasilania komputerów, sygnalizacji pożaru oraz systemów audio-wizualnych
obsługujących salę sesyjną;
11. częściowa wymiana, uzupełnienie oraz konserwacja istniejącej stolarki okiennej i drzwiowej;
12. wymiana tynków, posadzek (z zachowaniem fragmentów historychnych) i sufitów;
13. remont elewacji z czyszczeniem fragmentów ceglanych, tynkowaniem, malowaniem oraz
remontem konserwatorskim portalu wejściowego.
W ramach zagospodarowania terenu i prac rewaloryzacyjnych zieleni wykonano:
1. podjazd dla samochodów wraz z parkingiem wewnętrznym;
2. ciągi piesze;
3. ogrodzenie terenu z nawiązaniem do istniejącego ogrodzenia historycznego;
4. małą architekturę, w tym ławki parkowe, latarnie, kosze na śmieci;
5. oświetlenie terenu z nawiązaniem do form historycznych;
6. rewaloryzację zieleni, w tym prace pielęgnacyjne istniejącej zieleni wysokiej oraz
nasadzenia zieleni niskiej i bylin oraz rekultywacje trawnika.