Rozbudowa Centrum Edukacji Przyrodniczej i Ekologicznej Śląskiego Ogrodu Botanicznego w Mikołowie

photo_212_1459.jpg photo_212_1459.jpg

Centrum Edukacji Przyrodniczej i Ekologicznej Śląskiego Ogrodu Botanicznego w Mikołowie to obiekt unikalny
w skali kraju, usytuowany na zrewitalizowanym obszarze powojskowym.
Przedsięwzięcie to, miało na celu ochronę bioróżnorodności i zachowanie dziedzictwa przyrodniczego Śląska, podniesienie świadomości ekologicznej i wzmocnienie postaw proekologicznych wśród mieszkańców regionu.
 Poprzez realizację inwestycji, zostało rozbudowane Centrum Edukacji Przyrodniczej i Ekologicznej oraz zagospodarowany został teren dotychczas nieużytkowany i cenny przyrodniczo, który służy celom badawczym Śląskiego Ogrodu Botanicznego, posiadającego w  Centrum Edukacji swoją siedzibę.  Powstała zagospodarowana przestrzeń, uwzględniająca dbałość o środowisko oraz jego zrównoważony rozwój.
Obiekt usytuowany jest na malowniczym terenie Sośniej Góry (329 m n.p.m.). Ze względu na swoje położenie i architekturę jest jednym z najciekawszych obiektów na Śląsku.
Projektem objęto teren o powierzchni ok. 21 ha.Główne założenie kompozycyjne zagospodarowania terenu stanowią  kolekcje botaniczne oraz ścieżki edukacyjne.  Teren kolekcji został zaprojektowany wg założeń kompozycyjnych parku krajobrazowego. Obszary poszczególnych kolekcji mają kształt nieregularny z płynnie przebiegającą linią granic. Rezygnacja z geometrycznych podziałów przestrzeni wynikła z potrzeby podkreślenia naturalnych walorów rzeźby terenu oraz najbliższego otoczenia ogrodu. Taki sposób kształtowania przestrzeni otwiera również drogę do rozbudowy kolekcji w późniejszych etapach rozwoju ogrodu bez utraty spójności kompozycyjnej. Zbiory roślinności zostały skomunikowane ścieżkami o łącznej długości 2644,3 m. Kształt ścieżek odzwierciedla lokalne ukształtowanie terenu.
Projekt polegał na adaptacji schronów po byłej jednostce wojskowej na potrzeby Centrum Edukacji Przyrodniczej i Ekologicznej. W efekcie, po przeprowadzonej adaptacji i rozbudowie powstały: 2 sale audiowizualne na 140 miejsc, biblioteka Ogrodu oraz Bank Nasion - Fitotron. Powierzchnia użytkowa Centrum
to 1 170,20 m2. Obiekt przystosowany jest do potrzeb osób niepełnosprawnych.
 Całość uzupełniają charakterystyczne i reprezentacyjne elementy Centrum tj. dziedziniec oraz wieża widokowa (ok. 12 m wysokości), z której rozpościera się panorama Śląska.
Powstało 12 kolekcji roślinnych klimatu umiarkowanego, podkreśląjących atrakcyjność obiektu:
1. Kolekcja edukacyjna: “Drzewa liściaste klimatu umiarkowanego-gatunki botaniczne” obejmująca kolekcję “Rodzime drzewa liściaste Polski”
2. Kolekcja edukacyjna “Krzewy liściaste klimatu umiarkowanego- gatunki botaniczne, w ramach której wyodrębniono kolekcję“Rodzime krzewy liściaste Polski”
3. Kolekcja edukacyjno-siedliskowa “Nawapienne murawy kserotermiczne”
4. Suchy ogród (kamienny) z kształtowaną samotna sosną
5. Kolekcja ogród fenologiczny “Ogród Czterech Pór Roku”
6. Kolecja “Ogórd roślin iglastych klimatu umiarkowanego, gatunki botaniczne”, w ramach której wydrębniono kolekcje edukacyjną “Rodzime drzewa i krzewy iglaste Polski”
7. Kolekcja roślin wrzosowatych
8. Kolekcja edukacyjno-siedliskowa “Bór sosnowy”
9. Kolekcja różaneczników
10. Murawy
11. Kolekcja edukacyjna “Pnącza klimatu umiarkowanego-gatunki botaniczne”, w ramach której wyodrębniono kolekcję edukacyjną “Rodzime pnącza Polski”
12. Ogrody wodne – zagospodarowanie zbiorników retencyjnych (woda odpadowa) roślinnością wodną.

W pobliżu budynku Centrum powstała również przestrzeń dla najmłodszych: plac zabaw o powierzchni ok.
2000 m2.  Tworzą go m.in. takie elemnty jak: piramida liniowa, mały domek na palach ze zjeżdzalnią, piaskownica z leżących pni, huśtawki wahadłowe oraz zjazd liniowy z siedliskiem orczykowym. Aby był on atrakcyjny dla dzieci, w jego stylistyce zastosowano elementy zwierzęce oraz motywy roślinne. Obok placu zabaw wybudowany został punkt usługowo-gastronomiczny, skomunikowany z istniejącymi ścieżkami edukacyjnymi na terenie Centrum.
Kolorystyka obiektu (kolory ziemi) oraz zastosowane materiały budowlane sprawiają, iż obiekt wpisuje się
w krajobraz i kojarzony jest z naturą i stabilnością. Czytelność i brak barier przestrzennych, pozwalają na łatwą orientację i identyfikację miejsca. Uporządkowanie oraz regularność terenu wpływa na bezpieczeństwo 

i komfort przebywania. W ramach ciekawych rozwiązań aranżacji zieleni, na uwagę zasługuje tzw. vertical garden (pionowy ogród) znajdujący sie w budynku Centrum.
Ta oryginalna i nowoczesna ekspozycja roślinna łączy funkcjonalność z walorami dekoracyjnymi oraz wpływa
na mikroklimat miejsca.
Działalność Centrum Edukacji ukierunkowana jest na edukację proekologiczną. W oparciu o wybrane międzynarodowe obchody imprez ekologicznych w Centrum Edukacji realizowany jest Śląski Kalendarz Ekologiczny będący programem informacyjno-edukacyjnym dot. stanu zagrożeń i środowiska naturalnego. Dotychczas zrealizowano 4 z 10 zaplanowanych świąt ekologicznych na rok 2012:
01-05.02.2012 r. - Dzień obszarów wodno-błotnych
21-25.03.2012 r. - Światowy dzień wody
18-22.04.2012 r. - Światowy dzień ziemi
17-22.05.2012 r. - Dzień bioróżnorodności.
Pozostałe, planowane wydarzenia w ramach Śląskiego Kalendarza Ekologicznego:
- 07-10.06.2012 r. - Dni lasu  i zadrzewień
- 11-15.07.2012 r. - Światowy dzień ludności
- 19-23.09.2012 r. - Dzień dzikiej fauny, flory i siedlisk naturalnych
- 04-07.10.2012 r. - Światowy dzień zwierząt
- 18-21.12.2012 r. - Światowy dzień drzewa
- 05-09.12.2012 r - Dzień wolontariusza  
Powyższe imprezy ekologiczne odbywają się w kilkudniowych blokach tematycznych, przeznaczonych dla różnych grup odbiorców. Mają one charakter merytoryczny/edukacyjny: seminaria, szkolenia, prezentacje multimedialne,projekcje filmów; warsztatowy: zajęcia praktyczne o charakterze aktywizującym oraz promocyjny: kiermasze ekologiczne, targi. Bogata oferta programowa obejmuje propozycje udziału 

w interesujących i oryginalnych warsztatach tj.: parzenia herbaty 
i kawy tradycyjnymi sposobami, budowania statków z naturalnych materiałów, wykonywania wiosennych ozdób z naturalnych materiałów, rysowania
z zastosowaniem piasku lub przypraw, malowania na szkle itd.
Ww. wydarzenia mają charakter cykliczny i służą nie tylko uatrakcyjnieniu spędzania wolnego czasu lecz przede wszystkim integracji mieszkańców Mikołowa i okolic oraz rozwinięciu turystyki weekendowej.
W ramach działalności Centrum, organizowane są również wydarzenia kulturalne tj.: plenery artystyczne, wystawy, targi, pikniki rodzinne. Prowadzona jest współpraca z instytucjami oświaty oraz organizacjami kultury.
Efekty realizacji projektu są katalizatorem kolejnych inwestycji na terenie Śląskiego Ogrodu Botanicznego w Mikołowie.  W trakcie realizacji jest II etap rozbudowy Centrum Edukacji, w ramach którego na terenie Śląskiego Ogrodu Botanicznego, powstanie unikalny w skali regionu Ośrodek Edukacji Ekologicznej Dzieci, realizujący specjalny program nauczania dla dzieci przedszkolnych, ukierunkowany na wpajanie postaw proekologicznych od najmłodszych lat życia dziecka. Zaplanowano również zagospodarownie terenu Śląskiego Ogrodu Botanicznego poprzez budowę ekspozycji roślin oraz ścieżek edukacyjnych. Utworzone zostaną ogrody (kwiatowy, tarasowy, traw ozdobnych, roślin wodnych, łąki kwiatowe i murawa kserotermiczna, Refugia), których teren będzie połączony ścieżkami edukacyjnymi wraz z kompleksową infrastrukturą towarzyszącą.
Na trasach ścieżek znajdą się terenowe pracownie edukacyjne  oraz niezbędne elementy małej infrastruktury. Powstaną również punkty widokowe na terenie nieczynnego wyrobiska kamienia wapiennego. Zakłada się,
iż realizacja II etapu projektu rozbudowy Centrum Edukacji sprawi, że atrakcyjność kompleksu wzrośnie
do skali ogólnokrajowej.
Innowacyjność podjętych działań polega na połączeniu na jednym obszarze kilku funkcji pozwalających sprawnie i atrakcyjnie obsłużyć ruch turystyczny na terenie Ogrodu. Planowane przedsięwzięcia zabezpieczą teren Centrum Edukacji infrastrukturalnie zapewniając wysoki standard obsługi ruchu turystycznego i przyczynią się bezpośrednio do jego ożywienia i wypromowania  jako nowego produktu regionalno-lokalnego.
Dostępność, funkcjonalność, komfort i wartość społeczna to cechy udanej przestrzeni w którą wpisuje się  obiekt Centrum Edukacji Przyrodniczej i Ekologicznej Śląskiego Ogrodu Botanicznego w Mikołowie. Mieszkańcy regionu znaleźli przyjazną i dostosowaną do ich potrzeb strefę, która jest źródłem inspiracji
dla relaksu, spotkań oraz integracji. 
Dla miasta, najważniejsi w procesie tworzenia przestrzeni miejskiej są jej mieszkańcy. Pozytywny wizerunek Centrum Edukacji świadczy o tym, że miasto  trafia w potrzeby mieszkańców podnosząc wciąż standard ich życia. Sukces obiektu to przede wszystkim pomysł dobrego wkomponowania Centrum Edukacji w przestrzeń miejską. Gmina Mikołów tworzy przestrzeń publiczną, mającą coraz więcej do zaoferowania mieszkańcom, czyniąc ją konkurencyjną i atrakcyjną w okolicy i regionie.

Całkowita wartość inwestycji: ponad 11 400 000,00 zł.
Projekt współfinansowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2007-2013 w wysokości 5 354 698,63 zł.

Galeria zdjęć
Po kliknięciu na obrazku zostanie otwarte okno modalne z dużą wersją obrazka. Możliwe będzie przeglądanie galerii kolejnych obrazków.
Korzystanie z galerii za pomocą skrótów klawiszowych:
  • Escape: zamyka galerie.
  • Spacja: uruchamia/zatrzymuje automatyczny slaidshow (play/pause).
  • Lewa strzałka: poprzedni slaid.
  • Prawa strzałka: następny slaid.
After clicking on the image a modal window will open with a large version of the image. It will be possible to browse the gallery of subsequent images.
Using the gallery using keyboard shortcuts:
  • Escape: closes the galleries.
  • Space: starts / stops automatic slaidshow (play / pause).
  • Left arrow: previous slaid.
  • Right arrow: next slaid.
photo_212_1459.jpg photo_212_1460.jpg photo_212_1461.jpg