Rewitalizacja obiektu zabytkowego - Park Gminny w Ornontowicach, etap I i V
Założenia programowe:
- podkreślenie wartości historycznych i kulturowych Parku
- wykorzystanie potencjału przyrodniczego parku
- wprowadzenie funkcji dydaktycznych l rekreacyjnych
- umożliwienie organizowania imprez kulturalnych
- uwydatnienie punktowy widokowych Parku
- stworzenie korzystnych warunków siedliskowych dla licznych gatunków lokalnej fauny i flory
- zapewnienie bezpieczeństwa na terenie Parku
- stworzenie funkcjonalnego układu komunikacyjnego.
Kompleksowy projekt rewitalizacji obiektu zabytkowego wg opracowanego programu funkcjonalno-użytkowego obejmuje 5 etapów. W okresie od 15 września 2009r. do 2 grudnia 2010r., w ramach umowy nr WZP.RU-161/09 z dnia 15.09.2009r., w formule \'zaprojektuj i wybuduj\' zrealizowano etap I i V, obejmujące następujące elementy:
- staw z wyspa, molo, podest brzegowy i mostek,
- alejki plesze,
- rosarium wraz z pozostałymi nasadzeniami,
- małą architekturę,
- oświetlenie parkowe.
Efektem rzeczowym przedsięwzięcia jest:
Staw – zabiegi rekultywacyjne z pogłębieniem dna stawu i wyprofilowaniem dna i skarp, umocnienie stop skarp kiszką faszynową, umocnienie skarp stawu w zakresie zwierciadła wody poprzez darniowanie na płask; docelowa powierzchnia lustra wody = ok. 5500 m2, średnia głębokość = 1,9 m, średnia pojemność = 10450 m2.
Wyspa - zlokalizowana w pd-wsch części zrekultywowanego stawu, uformowana poprzez nagromadzenie materiału zebranego podczas formowania dna, skarpy umocnione narzutem kamiennym wykonanym z kamienia łamanego do rzędnej zwierciadła wody, powyżej obsiane trawą, w centralnej części wyspy nasadzono wierzbę płaczącą; powierzchnia wyspy = ok. 75 m2, wysokość = 275,2 m npm. Jako dominantę nasadzono 1 szt. wierzby płaczącej, ponadto 16 szt. tawuły japońskiej lok. 390 szt. roślin cebulowych, w tym: bodziszek kantabryjski, tojeść orzęsiona, proso rózgowe, kosaciec zółty, kosaciec syberyjski, bergenia sercowata, bodziszek czerwony, kostrzewa, liliowiec.
Pomost i molo - zlokalizowany na brzegu stawu, wykonany z drewna nieimpregnowanego klasy C18 na konstrukcji żelbetowej, o powierzchni 190 m2 oraz mostek łączący alejki spacerowe.
Ścieżki piesze – z kamienia naturalnego łamanego na podbudowie z żużla wielkopiecowego z obrzeżem z kostki granitowej o powierzchni 1066 m2 oraz chodniki o nawierzchni żwirowej w rosarium o powierzchni 350 rn .
Rosarium – miejsce, które ma charakter ogrodu geometrycznego, którego wzór wyznaczają żywopłoty z bukszpanu, w centrum założenia znajduje się okrągły plac z istniejącą wierzbą, dodatkowym elementem kompozycji są pergole porośnięte różami pnącymi, wzdłuż ścieżek prowadzących do rosarium dokonano nasadzeń z jabłoni ozdobnych w łukowatym układzie. Do utworzenia rosarium użyto ok. 1600 szt. róż
kilku odmian oraz ok. 890 szt. sadzonek bukszpanu.
Zaciemniony zakątek - zlokalizowany w zagłębieniu terenu, gdzie ulokowano nasadzenia charakterystyczne dla tego siedliska, tj. 150 szt. derenia białego i derenia rozłogowego oraz ok. 510 szt. bylin i roślin cebulowych (funkie, pióropusznik, pluskwica groniasta).
Nasadzenia pozostałe - drzewa i krzewy oraz byliny i rośliny cebulowe w części południowej, jak i wzdłuż ścieżki biegnącej między wschodnim brzegiem ścieżki a skarpa, tworzą one formy swobodne, naturalne i urozmaicające istniejąca roślinność. Drzewa: 4 szt. świdośliwka Lamarcka, 1 szt. dąb szypułkowy, 8 szt. jabłoń Profusion, 5 szt. jabłoń Royalty, krzewy liściaste: ok. 300 szt. budiel Dawida (mix), 50 szt. azalii japońskiej, byliny i rośliny cebulowe: ok. 1180 szt., w tym narcyz, tulipan, krokus, bodziszek czerwony, krwawnik pospolity, krwawnik ogrodowy, parzydło leśne, zawlec wielkokwiatowy, konwalia majowa, fiołek wonny, przylaszczka pospolita, żurawka drobnokwiatowa, funkia, bergenia sercowata.
Bilans powierzchni nasadzeń:
- rosarium 397 m2 , w tym róże 320 m2 , bukszpan wiecznie zielony 255 mb
- pozostałe krzewy 87 m2, w tym budleja Dawida 77 m2, azalia japońska „0rlice\" 10 m2
- byliny 1 rośliny cebulowe 116 m2
- zacieniony zakątek 107 m2
- drzewa 19 szt.
Oświetlenie - oświetlenie parkowe latarniami z oprawami antywandal – 26 słupów stalowych ocynkowanych o wysokości 4 m typu W16/1 produkcji Art.Metal z oprawami sodowymi typu AkES70 z kloszem półkolistym oraz lampa sodowa 70W, oprawy dekoracyjne typu MOR0 35W wbudowane w podłoże.
Mała architektura - ławki z oparciem drewniane na konstrukcji żeliwnej ocynkowane - 17 szt., kosze na śmieci żeliwne ocynkowane z elementami drewnianymi – 5 szt., stojaki na rowery żeliwne ocynkowane - 2 szt.
Odbudowa stawu uwydatniła walory krajobrazowy i przyrodnicze parku, stworzył również miejsce do obserwowania życia zwierząt, w przyszłości możliwe będzie udostępnienie stawu dla wędkarzy. Staw położony na płynącym jego środkiem Potoku Leśnym zasilany jest jego wodami. Strefa źródliskowa Potoku Leśnego, jak I cały jego bieg do stawu znajduje się na terenach, gdzie w 100% wybudowana została kanalizacja sanitarna.
Wyspa, jako uatrakcyjnienie kompozycji stanowić będzie bezpieczne schronienie dla ptactwa wodnego, co umożliwiają łagodne wyprofilowane skarpy.
Zagospodarowanie parku nawiązuje do stylu angielskiego, popularnego od XVIII w., uwzględniono dotychczasowy układ zieleni, ponieważ jest on cenny pod względem historycznym. Wprowadzono gatunki nawiązujące do nasadzeń przypałacowych, opasywanych w historii Ornontowic.
Za dodatkowe efekty uznać należy stworzenie przestrzeni umożliwiającej edukację ekologiczną oraz miejsce szeroko pojętej rekreacji i wypoczynku.
Zadanie zostało zrealizowane ze środków budżetu gminy (ponad 1,5 mln zł) przy wykorzystaniu dotacji Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach w kwocie 255 545,90 zł.