MUZEUM DAWNYCH RZEMIOSŁ W STARYM MŁYNIE W ŻARKACH
Białe jurajskie kamienie, czerwona cegła i nowoczesne dodatki ze szkła i betonu, a do tego interesująca, w części multimedialna ekspozycja oparta o dawne rzemiosła. To jedyne tego typu w Polsce multimedialne i interaktywne Muzeum Dawnych Rzemiosł w Starym Młynie w Żarkach. Budynek wybudowany w latach 30. XX wieku, jako młyn elektryczny, tak funkcjonował przez blisko 80 lat. W 2015 roku, zakończyła się przebudowa obiektu pod muzeum, które zostało stworzone w konwencji parku technologicznego. Multimedia i eksponaty mają interaktywny charakter i pozwalają na aktywność w trakcie zwiedzania. Po muzeum oprowadzają przeszkoleni przewodnicy, w specjalnych strojach i ze stempelkami z kłosami zbóż, którymi nagradzają aktywnych zwiedzających. Ekspozycja jest zlokalizowana w oryginalnym budynku młyna. Dobudowana część zawiera klatkę schodową ze względu na wymagania ppoż oraz recepcję. Ekspozycja znajduje się w części, w której faktycznie pracowali młynarze. Mlewniki i część innych urządzeń zamieszczono w tych samych miejscach, w których znalazły się przed 80 laty. Zachowano autentyczne urządzenia młyna: pędnie, mlewniki i inne. Ekspozycja uzupełniona o przedmioty wykorzystywane dawniej w warsztatach szewstwa, bednarstwa, kołodziejstwa, w młynie, piekarni, a pozyskane od mieszkańców nie tylko Gminy Żarki.
Głównym celem rewitalizacji wartej blisko 5 mln i współfinasowanej ze środków unijnych było zachowanie oryginalnego budynku z kamienia wapiennego i cegły, ciesielki oraz wprowadzenie nowej funkcji, która sprawi, iż budynek ożyje i będzie dostępny dla turystów, osób zainteresowanych dziedzictwem kulturowym. Ten cel został spełniony, od sierpnia 2015 roku do 9 maja 2016 r. Stary Młyn odwiedziło ponad 10 tys. zwiedzających. Głównym zadaniem multimedialnego muzeum jest edukacja w zakresie dawnych rzemiosł i podkreślanie rzemieślniczego charakteru jurajskiego miasteczka Żarek. Został zrewitalizowany obiekt, który służył mieszkańcom regionu. Powstała wysokiej jakości przestrzeń, która sprzyja kontaktom społecznym. Odwołanie się do tradycyjnych materiałów, typu biały kamień i czerwona cegła, doskonale wkomponowuje się w jurajski charakter obszaru i przekonuje do konieczność zachowania tradycyjnego budownictwa. Nastąpiła poprawa wizerunku miasteczka Żarki, a tym samym województwa śląskiego, gdyż obiekt jest zlokalizowany przy drodze wojewódzkiej, w bezpośrednim sąsiedztwie Żareckich Jarmarków i zabytkowego zespołu stodół, również z kamienia. Przygotowano dwie ścieżki zwiedzania: dla dzieci do 8-go roku życia oraz dla starszych. Multimedia są zawarte w licznych fragmentach ekspozycji. I tak dla przykładu w części poświęconej piekarstwu w drzwiczkach pieca chlebowego zainstalowany jest monitor, na którym wyświetlana jest scena rodzajowa. W wersji dla dorosłych to widziana z perspektywy pieca rozmowa piekarzy, w wersji dla dzieci to dyskusja chlebków, czekających na wypieczenie. Mulimedia będą zastosowane w przypadku gier dla dzieci. W program zwiedzania wpisane są również zajęcia warsztatowe, podczas których zwiedzający samodzielnie mogą zmielić zboże najstarszą metodą i zabrać przygotowaną w ten sposób mąkę we własnoręcznie zrobionych sakiewkach. Warsztaty odbywają w specjalnie przygotowanej sali, która również zachowała elementy oryginalnego wyposażenia, w tym drewnianą ciesielkę.
Spacer po Muzeum Dawnych Rzemiosł jest, jak spacer uliczkami starego miasteczka. Przenosimy się w czasie. Wśród gwaru przechodniów, kupców i przekupek z żareckiego targu odnajdziemy rzemieślnicze warsztaty. Przez okno jednego z nich można posłuchać kołodzieja, który w skupieniu przygotowuje kolejną piastę do wozu. Równie zapracowany bednarz chyba potrzebuje pomocy przy robieniu beczek. Z kolei pewien szewc wykonuje zamówione obuwie. Życie miasteczka, jak co dzień toczy się swoim naturalnym rytmem, a zwiedzający mają niepowtarzalną okazję, żeby w tym wszystkim uczestniczyć. Szklane schody muzealnej antresoli prowadzą na spotkanie z historią Żarek. W słuchawkach starych telefonów słychać wspomnienia mieszkańców. Spośród archiwalnych dokumentów i czarno-białych zdjęć wyłoni się świadectwo dawnych czasów. Zwieńczeniem tej sentymentalnej podróży jest wypowiedź historycznego właściciela Żarek – Piotra Steinkellera, który z pasją snuł wielkie, choć nie zawsze spełnione plany. Zwiedzający Stary Młyn wyruszają w pasjonującą podróż w czasie. W jej trakcie poznają historię pięciu głównych rzemiosł od wieków obecnych w Żarkach: młynarstwa, piekarstwa, szewstwa, bednarstwa i kołodziejstwa. Całość uzupełnia prezentacja losów miasteczka wzbogacona wątkami handlu. Każdy kolejny element ekspozycji to krok w głąb historii – tajemniczej i fascynującej opowieści o miejscach, przedmiotach i ludziach, przez wieki stanowiących fundament istnienia Żarek.